4 εικονογραφήσεις για την έννοια της ιδιοκατοίκησης.
Δεν ξέρω αν είναι το όνειρο κάθε ανθρώπου. Αλλά είμαι σίγουρη ότι είναι το όνειρο σχεδόν κάθε Έλληνα. Η ιδιοκατοίκηση αποτελεί στόχο κάθε πολίτη αυτής της χώρας. Αν και τα τελευταία χρόνια το όνειρο γίνεται όλο και πιο μακρινό λόγω της οικονομικής κρίσης (ανεργία, μείωση μισθών, περιορισμός στεγαστικών δανείων, εισαγωγή του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων-ΕΝΦΙΑ) παραμένει σταθερό, να μονοπωλεί τις σκέψεις και τις επιθυμίες των ανθρώπων.
“Ένα σπίτι, ένα δικό μου σπίτι!”. Είναι μία φράση που την ακούω συχνά από ανθρώπους διαφορετικής ηλικίας. Τότε είναι που αναρωτιέμαι από πού πραγματικά προέρχεται αυτή η επιθυμία. Είναι ψυχολογικοί οι λόγοι ή είναι θέμα νοοτροπίας;
Πραγματοποιώντας μια μικρή έρευνα, διαβάζω: “Πρωταρχικός λόγος δημιουργίας της κατοικίας ήταν η προστασία του ανθρώπου από τις άσχημες καιρικές συνθήκες και από διάφορους κινδύνους που προκαλούσαν τα ζώα ή οι άλλοι άνθρωποι. Ωστόσο, με την πάροδο του χρόνου, η κατοικία απέκτησε μεγάλη σημασία στη ζωή του, γιατί συνδέθηκε στενά με τον ψυχικό κόσμο του, με την οικογενειακή και την κοινωνική ζωή του και αποτέλεσε έκφραση του πολιτισμού του”.
Πραγματικά, όταν ο άνθρωπος έχει καλύψει ή υπερβεί τις βιολογικές του ανάγκες γεννιέται η ανάγκη για ασφάλεια η οποία εκφράζεται, ως έναν βαθμό, με την απόκτηση του δικού του χώρου. Ενός χώρου που να τον καλύπτει ως προσωπικότητα, να δηλώνει την στάση του για την ζωή, να φανερώνει την κοινωνική και την οικονομική του θέση.
Σε αυτό το σημείο, είναι που εμπλέκεται ο πολιτισμός και η ιστορία ενός λαού. Και ποια άλλη λέξη πέρα από την “οικογένεια” (οίκος-γένος) θα μπορούσε να συνδεθεί περισσότερο με την ιστορία και την διαμόρφωση του ελληνικού πολιτισμού; Σε μια κοινωνία όπου η πατριαρχική οικογένεια κυριαρχούσε , δεν θα μπορούσε να μην έχει άμεση σχέση με την κατοχή γης και κατοικίας. Όσο πιο πολύ γη είχε μία ελληνική οικογένεια, τόσο πιο μεγάλη ήταν και το δήλωνε με την κατοχή, το μέγεθος και την αισθητική του σπιτιού της.
“Όλα τα σπίτια σπίτια μου κι όλες οι αυλές δικές μου”, “Όποιος κατηγορεί το σπίτι του πέφτει και τον πλακώνει”, “Η ομόνοια χτίζει σπίτι κι η διχόνοια το γκρεμίζει”, “Ένα μικρό δικό μου σπίτι είναι καλύτερο από ένα μεγάλο ξένο”. Τα παραπάνω ελληνικά γνωμικά καθώς και πολλά άλλα, δίνουν ένα δείγμα για την άμεση σύνδεση της οικογένειας με την έννοια της ιδιοκατοίκησης.
Μία σύνδεση δυνατή που έχει τις ρίζες της πίσω στον χρόνο και είναι βαθιά ενσωματωμένη στην ψυχολογία και στη νοοτροπία του Έλληνα. Μία σχέση γερή που εξηγεί τόσο την οικονομία που χτίστηκε γύρω από την κατασκευή-αγορά κατοικίας, όσο και την δύναμη της αρχής που διέπει τους κανόνες της (Πολεοδομία). Αλλά ταυτόχρονα, η σύνδεση ελληνική οικογένεια-ιδιοκατοίκηση, εκφράζει την λαχτάρα, το όνειρο και την επιθυμία κάθε ανθρώπου να αποκτήσει τον δικό του χώρο, το καταφύγιο του.
Αυτήν την σχέση προσπάθησα να αποτυπώσω σε αυτήν την εικονογράφηση. Μία σχέση που είναι τόσο δυνατή όσο και δεδομένη. Καλή ή κακή, αποτελεί γεγονός και μας κάνει όλους να σκεφτούμε κάποια στιγμή πως θα θέλαμε να έχουμε “μια στέγη πάνω από το κεφάλι μας”.