4 εικονογραφήσεις για 4 φράσεις της καθημερινότητάς μας.
Τις χρησιμοποιούμε καθημερινά. Τις λέμε όπως τρώμε ψωμί ή πίνουμε γάλα. Όπως πλένουμε τα δόντια μας ή δένουμε τα κορδόνια από τα παπούτσια μας. Όπως περιμένουμε στην ουρά και όπως διαβάζουμε τα πρωινά νέα. Τις χρησιμοποιούμε θυμωμένα και χαρούμενα. Περιπαιχτικά και ανάλαφρα. Με χιούμορ αλλά και με την ανάλογη σοβαρότητα.
Είναι φράσεις της καθημερινότητας μας και τις έχουμε υιοθετήσει από το περιβάλλον μας, από την τηλεόραση ή τις έχουμε διαβάσει κάπου. Προέρχονται από το παρελθόν και δηλώνουν συμπεράσματα και αλήθειες. Ωστόσο, τις περισσότερες φορές δεν γνωρίζουμε πως γεννήθηκαν ή γιατί καθιερώθηκαν.
Πρόσφατα, χρειάστηκε να χρησιμοποιήσω μία από αυτές και τότε προέκυψε η απορία. Είπα: «μάλλιασε η γλώσσα μου» και αμέσως αναρωτήθηκα: «πως προέκυψε αυτή η φράση; ποια είναι η ιστορία της;». Πραγματοποίησα λοιπόν μια μικρή έρευνα για 4 φράσεις που χρησιμοποιώ συχνά και ιδού τα αποτελέσματα:
«μάλλιασε η γλώσσα μου»: την χρησιμοποιούμε όταν προσπαθούμε με τα λόγια μας να πείσουμε κάποιον για κάτι και του το λέμε πολλές φορές. Προέρχεται από τα βυζαντινά χρόνια και ήταν ένα είδος τιμωρίας. Όταν π.χ. ένας έλεγε λόγια που δεν έπρεπε να ειπωθούν,του έδιναν ένα ειδικό αγκαθωτό χόρτο που ήταν υποχρεωμένος με το μάσημα να το κάνει πολτό μέσα στο στόμα του. Κατά το μάσημα του πρηζόταν η γλώσσα, μάτωνε και γινόταν ίνες-ίνες δηλαδή, όπως είναι τα μαλλιά.
«τα ‘χει φάει τα ψωμιά του»: την χρησιμοποιήσουμε για να δηλώσουμε ότι κάτι ή κάποιος έχει κάνει τον κύκλο του. Η γέννηση της χάνεται στο βάθος των αιώνων αλλά αποτελεί δημιούργημα του αγροτικού πληθυσμού, μιας και η έννοια του ψωμιού ήταν ιερή ως βασικό είδος διατροφής. Όπως η διαδικασία παρασκευής του ψωμιού πραγματοποιεί έναν κύκλο (όργωμα-σπορά-σβάρνισμα-θερισμός-αλώνισμα-λίχνισμα-άλεσμα-ζήμωμα-φούρνισμα), έτσι και η ζωή κάποιου ανθρώπου αποτελείται από στάδια που κάνουν τον κύκλο τους και κάποια στιγμή τελειώνουν όπως και ο κύκλος δημιουργίας του ψωμιού.
«πίσω μου σ ‘έχω σατανά»: την χρησιμοποιούμε για να εκφράσουμε τον φόβο ή την απόφαση μας να αποφύγουμε την πραγματοποίηση του λάθους, του κακού, του «αμαρτωλού». Είναι από τις πιο διάσημες φράσεις και προέρχεται από το κατά Ματθαίο Ευαγγέλιο- κεφάλαιο 4. Όταν ο Ιησούς μίλησε στους Αποστόλους για την πρόθεσή του να πάει στην Ιερουσαλήμ, δηλαδή εκεί όπου γνώριζε ότι θα υποφέρει, ο Πέτρος διαμαρτυρήθηκε επειδή ήθελε τον Ιησού να «επαναστατήσει», με άλλα λόγια να ‘πάει κόντρα’ στον δημιουργό του. Τότε ο Ιησούς είπε «· ὕπαγε ὀπίσω μου, σατανᾶ· σκάνδαλόν μου εἶ· ὅτι οὐ φρονεῖς τὰ τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ τὰ τῶν ἀνθρώπων’».
«κροκοδείλια δάκρυα»: δηλώνει υποκριτικά δάκρυα που έχουν σκοπό τη συγκίνηση ή και την παραπλάνηση κάποιου. Η φράση έχει αρχαιοελληνική προέλευση και βασίζεται σε μια κροκοδείλια τακτική προσέλκυσης των θυμάτων τους. Όταν θέλουν να ξεγελάσουν το θήραμα τους, οι κροκόδειλοι κρύβονται και βγάζουν παράξενους ήχους, όμοιους με κλάμα παιδιού. Όσοι τους ακούν ξεγελιούνται και, τελικά, πιάνονται στα «ηχητικά» δίχτυα του θύτη κροκόδειλου, ο οποίος επιτίθεται ξαφνικά και γεύεται τη λεία του.
Τέσσερις φράσεις που κρύβουν μία αρχική ιστορία. Είναι συναρπαστικό να τις ανακαλύπτεις και να βλέπεις πως ξεκίνησαν. Όμως ακόμα πιο ενδιαφέρον είναι να συνειδητοποιείς ότι κάθε μία από αυτές δεν έχει μόνο μία, μιας και έχουν ειπωθεί από χιλιάδες στόματα και κάτω από διαφορετικές συνθήκες. Κάθε φράση έχει την δική της ιστορία αλλά και χιλιάδες άλλες. Με το ίδιο σκεπτικό, απεικόνισα μία εκδοχή τους. Κάθε μία φράση από αυτές μπορεί να αποδοθεί με χιλιάδες τρόπους και να διηγηθεί μία διαφορετική ιστορία.
Αν λοιπόν σου έρχεται καμία ιστορία με κάποια ανάλογη φράση, εικονογράφησε την.